Skąd się wywodzi Wielkanoc?

Źródło: profilerehab.com
Dzisiejsze pytanie na asku brzmi "Dlaczego malujemy pisanki na Wielkanoc?". Oczywiście wiedziałam, że nie jest to święto chrześcijańskiego pochodzenia i jedno niewinne pytanie zaowocowało przeczytaniem wielu artykułów i wygrzebaniu ciekawostek na temat Wielkanocy, którymi chętnie się z Wami podzielę. Gotowi? ;)

Zacznijmy od tego, że Biblii nic na temat Wielkanocy oczywiście nie ma, co więcej w The Encyclopædia Britannica jest napisane, że „Ani w Nowym Testamencie, ani w pismach Ojców apostolskich nie ma żadnej wzmianki o obchodzeniu Wielkanocy. Pogląd, że jakiś okres miałby być szczególnie święty, był obcy pierwszym chrześcijanom” (1910, t. 8, s. 828).

Samo słowo Wielkanoc (po angielsku Easter) nie jest pochodzenia chrześcijańskiego. Związane jest z kulturą chaldejską i oznacza po prostu imię Asztarte, co jest jednym z tytułów Beltis, królowej nieba, znanej też jako Isztar, czyli w mitologii mezopotamskiej bogini wojny i miłości.

Nie od dziś wiadomo, że chrześcijaństwo wiele świąt wyparło, ale równie wiele zaadaptowało, nadając świątecznym zwyczajom odmienną symbolikę. Oczywiście nie takie było zamierzenie, ale chciano pozyskać wyznawców, którzy mieli już swoje tradycje, więc po prostu zdefiniowano je na nowo. Królik oraz zając od zawsze oznaczały nic innego jak płodność (a biedna Australia odczuwa to dotkliwie do dzisiaj!). Co więcej w Egipcie zajączek był kojarzony ze zmartwychwstaniem - był jednym z wcieleń Ozyrysa. Jajko jest symbolem odrodzenia życia wiosną, pomyślności, zwycięstwa dobra nad złem. Malowanie pisanek pojawiło się już ponad cztery/pięć tysiący lat temu w Persji, a pierwsze ozdobione jajka znaleziono w Mezopotamii. Zwyczaj malowania jajek znany był też w czasach rzymskich, jeszcze przed narodzeniem Chrystusa. Pisał o tym np. Owidiusz. Są i podania o pisankach znalezionych w Polsce już w X-tym wieku! Odnaleziono je w czasie wykopalisk w pozostałościach grodu piastowskiego, na opolskiej wyspie Ostrówek. "Nie są to jaja ptasiego pochodzenia, lecz stworzone ludzkimi rękami z gliny i wapienia. Część z nich ozdobiona jest metodą batikową, czyli przy pomocy wosku – dokładnie tak, jak współczesne pisanki. W kulturze słowiańskiej jajo związane było z kultem boga słońca. Było także amuletem przeciw złym czarom." (źródło: http://wielkopolskie.naszemiasto.pl/) Początkowo nawet zabraniano jedzenia jajek w czasie Wielkanocy, a gdy go zniesiono, to obowiązkowa stała się dodatkowa modlitwa przed ich spożyciem. Wszystko to zaś łączy się z prastarymi wierzeniami i przekonaniami związanymi z odwiecznym cyklem życia i śmierci.

Polskie zwyczaje mają swoje korzenie głównie w słowiańskim święcie Jarego, których elementem było jedzenie wspólnych uczt (śniadanie wielkanocne), malowanie pisanek oraz Śmigus. Wikipedia podaje: "Dzień rozpoczynano od obmywania się w świętej wodzie. Obchodzono również Śmigus – rytuał polegający początkowo na uderzaniu się nawzajem rozkwitłymi witkami. W późniejszym okresie oba te zabiegi magiczne – mające oczyścić oraz przynieść siłę i zdrowie – połączono w znany nam współcześnie zwyczaj Śmigusa Dyngusa."

Zwyczaj święcenia jedzenia pochodzi ze wczesnego średniowiecza. Było to popularne zwłaszcza na terenach obecnej Hiszpanii i Włoch. Do polski zwyczaj ten dotarł pod wpływem kultury germańskiej oraz czeskiej na przełomie XIII-ego wieku. Zaś palma wielkanocna to nawiązanie do przystrajanych bukietów związanych z pogańskimi obrzędami oddawania czci rodzącej się na nowo przyrodzie. Urządzano wtedy pochody na cześć odradzającej się natury.

Znacie jeszcze jakieś ciekawostki dotyczące Wielkanocy? :)

Sophie di Angelo

5 komentarzy:

  1. To ciekawe, obecnie uważa się Wielkanoc za najważniejsze święta.
    A mi się zawsze najbardziej podobało w dawnej polskiej tradycji, że w poniedziałek oblewano wodą tylko domy ładnych dziewcząt. I jeśli nie zrobił tego młodzieniec, to żeby córka nie czuła się rozczarowana, dom oblewał jej tata ^^

    OdpowiedzUsuń
  2. Bardzo ciekawy post, malo kto wie tyle szczegolow na temat Wielkanocy !

    OdpowiedzUsuń
  3. O, teraz mogę zabłysnąć wiedzą na temat Wielkanocy :)

    OdpowiedzUsuń
  4. Wegług mnie, zapomniałaś o najważniejszym. Wielkanoc to święto na pamiątkę zbawienia ludzkości przez mojego best friend, Jezusa ;D Pisanki i dyngusy są niczym wobec tej fantastycznej wiadomości ;) "O jak słodka jest miłość Twa" <3
    PS Proszę nie myśleć że jestem nawiedzona xd

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Nie, nie zapomniałam. :D Tylko na ten temat tak dużo znalazłam, że zostawiłam go sobie na przyszły rok :)

      Usuń

Dziękuję za komentarz! Do zobaczenia przy kolejnym poście!
Xoxo